Gơ- Nát- Đá quý tuổi tháng Giêng

Xuất phát từ tiếng Anh là Garnat có nghĩa là “giống như hạt”.

Xuất phát từ tiếng Anh là Garnat có nghĩa là “giống như hạt”. Gơ-nát do các nhà khoa học phát hiện ra trong thời kỳ sớm, tinh thể Gơ-nát có hình dạng và màu sắc hết sức giống với hạt lựu cho nên còn có tên gọi là “đá hạt lựu”. 
           Đã hàng ngàn năm nay, Gơ-nát được loài người tin là tượng trưng của sự trung thành, hữu ái và trong sạch. Gơ-nát được lấy làm tuổi đá quý tháng Giêng. Người phương Tây cho rằng đeo hàng trang sức có gắn đá quý Gơ-nát thì sẽ giữ được địa vị vinh quang, khách du lịch đeo hàng trang sức gắn đá quý Gơ-nát thì đi xa hàng vạn dặm vẫn bình an vô sự. Đồng thời Gơ-nát có chức năng thần kỳ chữa bệnh cứu người. Gơ-nát màu đỏ có tác dụng giảm được những cơn sốt nhẹ, chữa được bệnh mật vàng. Nếu người bệnh đau mà uống thuốc vẫn không có hiệu nghiệm thì mọi người nguyền rủa cửa hàng thuốc là đã bán thuốc giả. 
            Người châu Á thích dùng gơ-nát làm đạn. Họ tin chắc rằng màu sắc thần kỳ của Gơ-nát sẽ làm cho kẻ thù bị giáng những đòn chí mạng. Ở Trung Đông, Gơ-nát được chọn làm vật quý của hoàng tộc, họ lấy Gơ-nát làm thần tượng của quân chủ để sung bái tôn thờ.  
             Trên thực tế, gơ-nát là một nhóm khoáng vật có thành phần hoá học tương đối phức tạp, chủ yếu chúng được tạo thành trong đá núi lửa hoặc đá biến chất. Gơ- nat ở trạng thái hạt phân bố một cách vô quy tắc trong đá hoặc Gơ-nát là thành phần chủ yếu trong đó có thành phần đá, đồng thời cũng thấy gơ- nát trong đá phiến. Các loại đá phiến này tạo ra các lớp đá khác nhau như đá vôi kết tinh, đá trầm tích biến chất và đá núi lửa hoặc đới tiếp xúc của đá xâm nhập núi lửa thời kỳ tương đối muộn. 
              Gơ-nát có độ cứng 6,5 đến 7,5 tỷ trọng 3,5 đến 4,2g/cm2, độ chiết quang 1,74 đến 1,89, có các loại màu, trong đó màu đỏ là chính, còn có đỏ đậm, đỏ tối, đỏ tím, đỏ nhạt, đỏ vàng, đỏ đen. Ngoài ra còn có màu vàng và màu lục …  
              Mỏ gơ-nát trên thế giới chủ yếu có ở các nước, các vùng Xơ-li-lan-ca, Ấn Độ, Ma- đa-gat-ca, Mỹ, Trung Quốc và Greenland …Ở nước ta đã phát hiện được Gơ-nát ở Phú Thọ, Yên Bái, Nghệ An, Đắc Lắc… Tuy nhiên đến nay vẫn chưa đánh giá được chất lượng và trữ lượng của các điểm Gơ-nát đã phát hiện.  
              Rất nhiều thông tin quý giá về gơ-nát nổi tiếng trên thế giới. Nhiều năm trước Học viện đá quý Mỹ đã xác định một viên đá quý magiê nhôm (pyrop) nặng 20 carat. Trên thị trường châu Âu cũng đã xuất hiện một dây chuyền đặc biệt trên đó có gắn 5 viên gơ- nát đặc biệt, trong đó có 2 viên mà khối lượng của mỗi viên nặng hơn 10 carat, một viên nặng hơn 14 carat, 2 viên còn lại mỗi viên nặng hơn 12 carat. Những viên đá quý hiếm này được một viện bảo tàng mua. Một thông tin khác cho biết ở thành phố New york cũng đã xuất hiện một viên đá quý Gơ-nát nặng hơn 18 carat.
              Trong bảo tàng lịch sử quốc gia Mỹ có một viên đá quý gơ-nat chất lượng tốt, màu vàng có trọng lượng 6 carat lấy được từ Bra-xin, ngoài ra còn có một viên đá quý Gơ-nát nặng hơn 96 carat, có dạng  mây mù. Trong viện còn có một viên đá quý tốt nhất thế giới đã được điêu khắc một cách tinh xảo thành tượng đầu người Cơ đốc nặng 61,5 carat, được xem là vật vô cùng quý giá. Trong viện bảo tàng địa chất Trung Quốc có một viên tinh thể Gơ-nát magiê nhôm màu đỏ, da cam nặng tới 1379 carat được lấy từ Tân Cương. 
               Gơ-nát là đá quý tuổi tháng Giêng, được người tiêu dùng ưa chuộng gắn trên trang sức. Các bạn có tuổi sinh vào tháng Giêng hãy dùng đá Gơ-nát làm trang sức. Gơ- nat sẽ bảo vệ địa vị và vinh quang cho bạn bền vững mãi mãi, sẽ cùng bạn đi du lịch hàng vạn dặm bình yên vô sự, mang may mắn, sự trung thực và hữu nghị, kiên trinh đến cho bạn. Thậm chí nó còn được gọi là vận may. 
           Khi mua đá Gơ-nát bạn cần chú ý để phân biệt Gơ-nát thật với Gơ-nát giả. Đa phần gơ-nat giả được làm từ thuỷ tinh. Loại gơ- nat giả này có độ chiết xạ nói chung là 1,69. Nếu độ chiết xạ trong gơ-nat là 1,72 đến 1,75 thì dùng tỷ trọng để phân biệt, tỷ trong của thuỷ tinh lớn hơn tỷ trọng của gơ-nát rất nhiều. Gơ-nát magiê nhôm (pyrope) có chất lượng cao gần giống với Ruby màu đỏ tối, nhưng chúng có độ chiết xạ khác nhau, Ruby có phản ứng huỳng quang với tia tử ngoại còn pyrope thì không. Để phân biệt các đá quý kác với Gơ-nát thì dùng độ chiết xạ hay tỷ trọng để phân biệt được chúng một cách dễ dàng. Nhìn chung những viên đá Gơ-nát có màu nâu đỏ,  màu đỏ, màu nâu thì giá tương đối rẻ, còn những viên đá quý Gơ-nát có màu tím và đỏ đậm thì giá khá cao. Ở Mỹ Gơ-nát cấp đá quý có trọng lượng lớn hơn 5carat, giá mỗi carat tới 80 USD 

(Kim Tín sưu tầm và tổng hợp)